Inmiddels weer terug op Hollandse bodem na een fantastisch Schots wandelavontuur te hebben beleefd. Weer zoveel indrukken en net als de vorige keer vele vriendelijke en leuke wandelaars op de dagelijkse routes ontmoet ! Meer dan 300 foto’s gemaakt dus de foto keuzes voor bij het verslag waren niet moeilijk ! De komende dagen zal ik het verslag steeds wat verder uit gaan breiden om uiteindelijk met 60 afbeeldingen het verslag te voltooien. Vooraf vermeld ik ook alvast even dat wanneer je het verslag bezoekt en op de foto’s en afbeeldingen gaat klikken deze op ware grote te bekijken zijn. Veel lees plezier.
31 Mei was de dag dat ik opnieuw voor een wandelvakantie naar Schotland vertrekken mag. Na maanden lang aftellen en voorbereiden was het zover. Met de auto naar IJmuiden om vervolgens aan boord van de veerboot Princess Seaways te rijden. Het schip op rijden is nog wel een dingetje. Marchals geven aan hoe binnen te rijden maar het is een beetje spannend en wat afwachten hoe jouw voorganger met zijn/haar auto de boot binnen rijd. Deze keer mocht ik gelukkig als eerste het dek 5 binnen rijden dus kwam vlak voor campers en een touringcar te staan. Mijn overtocht naar Newcastle was begonnen !
De volgende dag, donderdag 1 juni, ben je vroeg in de ochtend 09.45 Engelse tijd aangekomen in de haven van Newcastle en na de douane – paspoort controle ( Engeland is immers uit de EU ) kan mijn 435 km durende autorit naar Fort William beginnen. Via de autoweg M1 gaat mijn rit eerst richting Edinburgh en is dan nog redelijk vlak. Na anderhalf uur rijden passeer je de Schotse grens. Enkel grote borden en de teksten welcome in Scotland geven aan dat je de grensovergang passeert. Via de ringweg om Edinburgh rijd ik vervolgens over de M9 richting Falkirk en Stirling. Dit hele traject komt mij inmiddels bekend voor, immers augustus 2022 was ik met mijn auto ook al in deze regio ! Na Stirling te hebben gepasseerd begin je eigenlijk in de Highlands te geraken. De panorama’s worden steeds fraaier vanuit de auto en zelfs het weer blijkt alsmaar zonniger te worden.
Na een aantal korte pauze stops bereik ik aan het einde van de middag Fort William en het overnachtingsadres voor de eerste 2 nachten, het Myrtle Bank Guesthouse . Hier mag ik ook de komende week als ik met mijn wandeltocht bezig ben de auto op een parkeerplaats achter laten. Ik kom hier immers een week later weer terug. En kijk eens naar die strak blauwe lucht boven het Guesthouse. Met mijn neus in de boter, een ongekend groot hogedruk gebied ligt boven Schotland en dat zou de hele komende wandelweek ook stabiel blijven hangen.
Zoals hierboven gezegd…. kijk eens naar de weersverwachting voor mijn komende wandelweek ! Ongekend voor Schotland waar er een gezegde is dat je er ook wel eens 4 seizoenen weer op één en dezelfde dag kunt aantreffen. Links boven het kaartje met de route die ik in 6 wandeldagen zal gaan volbrengen. Van Fort William naar Inverness aan de Noordzee kust. Onder het route profiel van de tocht ; de eerste twee dagen nagenoeg vlak en daarna wordt het elke volgende dag wat zwaarder en op de laatste dag is de te lopen dag afstand ook het langst namelijk 32 kilometer.
Vrijdag 2 juni benut om wat laatste inkopen te doen in het kleine stadscentrum van het gezellige Fort William. Zaterdag 3 juni vroeg uit de veren, een goed ontbijt en rond de klok van 09.00 uur was ik dan op weg. De Great Glen Way in het Schots- Gaelisch uitgesproken : Slighe a’Ghlinne Mhòir is een langeafstandswandelpad. Het volgt de Great Glen, die loopt van Fort William in het zuidwesten tot Inverness in het noordoosten en beslaat 132 km ( 82 mijl ). Het werd geopend in 2002, en wordt door NatureScot aangewezen als één van de Great Trails van Schotland. De tocht wordt over het algemeen van zuidwest naar noordoost gelopen om de richting van de heersende wind te volgen. Het kan in 5-7 dagen worden gelopen, of gefietst in 2-3 dagen. Vooral mountainbikers doen die fietstocht. Het pad wordt onderhouden en verbeterd door het Great Glen Ways-partnerschap, dat bestaat uit Highland Council, Scottish Canals and Forestry en Land Scotland. Jaarlijks maken zo’n 30.000 mensen gebruik van het pad, van wie er zo’n 4.500 de hele route afleggen. Op bovenstaande foto sta ik bij het begin monument aan de rand van het stadscentrum van Fort William.
Vrijwel windstil en op de plek waar het pad echt begint tref ik een toevallige passant die ik vraag of zij mij even op de foto kan zetten. Via allerlei slingerpaadjes en langs een nieuwbouw wijk verlaat ik de bebouwde kom van Fort William. Langs het riviertje Lochy gaat het richting de spoorburg.
Ik passeer the Old Boat of Caol, ook wel bekend als het Corpach Wreck. Het is een vissersboot die rust op de kust waar de zeearmen van Loch Linnhe en Loch Eil samenkomen. Het is gelegen op een stuk zand aan nabij het Caledonisch Kanaal tussen de dorpen Corpach en Caol. Haar echte naam was MV Dayspring die in 1975 werd gebouwd door J&G Forbes in Sandhaven. Oorspronkelijk ontworpen als trawlerboot om haring en makreel te vangen en had de bijnaam ‘Golden Harvest’. De Dayspring werd uiteindelijk afgemeerd aan de Kinlochleven Pier en er waren plannen om er een visrestaurant van te maken, maar die gingen nooit van de grond en ze werd uiteindelijk afgemeerd in Corpach. In 2011 zorgde een vreselijke storm ervoor dat MV Dayspring van haar ligplaats en kettingen werd gedwongen. Ze was verdwaald op zee, maar dreef uiteindelijk naar de kust en liep aan de grond waar haar leven eindigde. Ze ligt al meer dan tien jaar op het strand. Veel toeristen komen langs om haar te fotograferen met een spectaculair uitzicht op de omgeving. De route van de Great Glen Way loopt er vlak langs vandaar dat ik de prachtige bovenstaande foto kon maken. Even verderop lag er een wrak van een zeiljacht ( inzetje ).
De route is gelijk al heel erg fraai en het onverharde wandelpad slingert net als het naastgelegen riviertje richting het Caledonian Kanaal. Ook het mooie weer nodigt uit om regelmatig even te stoppen en van de omgeving te genieten.
In Schotland ( Highlands ) doen ze veel met ‘water’ energie, ik passeer een kleine waterkracht centrale. Ook heb ik in dit deel van mijn route al in de gaten dat de route markeringen regelmatig en goed zichtbaar zijn gemaakt.
Op weg naar het Caledonian Kanaal had ik onverwacht een prachtige ontmoeting met de ‘Jacobite ‘ stoomtrein. De dag hiervoor had ik op het station van Fort William al geïnformeerd hoe laat de “Harry Potter” trein over het Caledonisch Kanaal zou passeren. Op de route passeer je als wandelaar een klein stationnetje vlak naast het kanaal en de trein steekt via een smalle brug hier het kanaal over. De trein stopt daar echter niet maar precies rond de tijd dat de trein daar passeerde was ik op mijn route vlakbij het stationnetje aangekomen. Nou zeg nou zelf …. mooier kon ik de locomotief toch niet fotograferen ?! Achter de laatste wagon hangt een diesel locomotief die duwt als het waren voor de veiligheid met de trein mee.
Nadat de trein gepasseerd is steek ik voorzichtig een weg over en sta direct bij Neptune’s Staircase. (Engels voor trap van Neptunes) Dit sluizencomplex is een door Thomas Telford ontworpen stelsel van acht sluizen. Neptune’s Staircase wordt beheerd door de overheidsorganisatie Scottish Canals. Schepen en jachten die door de trap passeren hebben ongeveer 60 minuten nodig om alle sluizendeuren te passeren.
Over een horizontale afstand van 457 meter wordt een hoogteverschil van 19.5 meter overbrugd. Het complex maakt deel uit van het Caledonisch Kanaal waaraan tussen 1803 en 1822 werd gewerkt. Het complex ligt in de buurt van Banavie, een klein dorp niet ver van Fort William. Het is de grootste ‘sluizentrap’ in het Verenigd Koninkrijk. Oorspronkelijk werden de sluizen door mankracht aangedreven, maar tegenwoordig is de bediening hydraulisch. Op de dag ( 3 juni ) dat ik hier passeerde had ik de pech dat het enige koffiehuis wat naast het complex gevestigd is gesloten was. Onbegrijpelijk eigenlijk want er stoppen vele ( met auto’s ) tientallen passanten op de vlakbij gelegen autoweg om even foto’s te maken van het complex.
Zoals al aan het route profiel te zien was gaat de route op deze eerste dag helemaal vlak en langs het Caledonian Kanaal. Het prachtige zomerweer maakt dat ik met een laag tempo op mijn gemak de route vervolg. Af en toe passeren er wat kleine jachten met vakantie vierende toeristen erop. De jachtjes hebben vrijwel allemaal het zelfde model dus zullen wel van een verhuur bedrijf wezen.
Ook hier langs het kanaal tref ik regelmatig de blauwe route markeringen van de Great Glen Way, dus fout lopen is er in dit gedeelte zeker niet bij. Heel langzaam aan worden de heuvels en bergen hier ook al weer hoger. Dat de natuur hier zo groen is komt natuurlijk door de vele neerslag die er normaal in Schotland bij grote regelmaat valt. De weergoden zijn Fredje echter goed gezind en ook de voorspellingen voor de nog komende 5 wandeldagen zijn ongelofelijk mooi !
Het nadeel op deze eerste dag route betreft enkel en alleen het feit dat je deze dag helemaal geen en nagenoeg geen horeca aantreft. Daar wordt in de beschrijvingen van deze tocht ook melding over gemaakt. Ik ben dus goed voorbereid op weg gegaan en heb bijvoorbeeld extra drinken in mijn rugzak meegenomen. Zo nu en dan rust ik wat uit op bankjes die ik passeer. Ook het lunchpakketje wat ik zelf gemaakt had bewijst zijn nut. En natuurlijk mogen de banaantjes ook niet ontbreken. Heel af en toe passeren er enkele mountainbikers en sporadisch zie ik deze dag wandelaars. Maar de vergezichten eisen al mijn aandacht op. Vlakbij een versmalling in het kanaal passeer een brug constructie. Het zit er echter ongebruikt en verlaten uit. Er staat een klein houten huisje bij dus wellicht dat er op sommige tijdvakken iemand aanwezig zal zijn om het bruggetje te bedienen ? Voor mij niet van toepassing want na opnieuw 20 minuutjes op een bankje te hebben gerust vervolg ik mijn weg voor de laatste kilometers op deze eerste dag.
Aan het eind van de middag ( rond 16.00 ) bereik ik na 21 km wandelen het Lock bij Garlochy. Volgens mij route beschrijving kan ik hier de beheerders van het eerste overnachtingsadres bellen. Want het guesthouse ligt 4 km verderop in het dorp Spean Bridge. Maar juist deze eerste dag was ik eigenlijk nog heel niet moe. Met een blik op mijn routeboekje besloot ik om zelf maar wandelend naar Spean Bridge te gaan. Het was immers nog redelijk vroeg en volgens de beschrijvingen hanteren de meeste Guesthouse beheerders een inchecktijd van 16.00 – 19.00 uur. Daar kreeg ik na een klein uurtje lopen toch een beetje spijt van. Want het was drukkend warm, bijna geen wind en al gauw bleek de weg naar dat dorp alleen maar op te lopen. Klimmen geblazen dus en geen voetpad links of rechts dus lopen op de rijbaan. Gelukkig kwam er slechts sporadisch een auto voorbij. Maar na een uurtje zweten was het dorp nog niet in zicht en net op het moment dat ik mijn laatste slokjes water nam stopte er plots een auto naast mij op de weg. Het bijrijders raam ging automatisch naar beneden en een vrolijk sprekende man vroeg aan mij of ik het laatste stukje naar het dorp soms mee wilde rijden. Nou dat was niet tegen dovenmans oren gezegd. Rugzak in de kofferbak en ik stap in. Zitten erop de achterbank nog twee heel vriendelijke wandelaars en we begroeten elkaar. Mijn chauffeur vraagt naar welk guesthouse ik wil in het dorp. Nou zeg ik misschien wilt u mij eerst ff afzetten bij een pup of restaurant want dan kan ik eerst even een biertje drinken. Zo gezegd en gedaan en we werden na 10 minuten rijden afgezet bij een pup- restaurant naast een klein treinstationnetje in het dorp. De ontmoeting met de Engelse wandelaars op de achterbank van de auto zou enkele dagen later nog veel leuker worden, maar daarover later in dit verslag meer.
Tegen 17.30 uur heb ik wandelend vanuit het ‘Old Station Restaurant’ mijn overnachtingsplek GuestHouse Distant Hills voor de komende nacht bereikt. De eigenaren Dani en Cameron blijken voortreffelijke gastvrouw en heer te zijn. Het lijkt wel of ik in een hotel ben beland. Na het douchen ga ik heerlijk in de fraai aangelegde tuin zitten. Cameron blijkt met een whirlpoole in de prachtige tuin bezig te zijn en komt even later op mijn toelopen. We raken al snel aan de ‘praat’ Cameron blijkt als beroepsmilitair bij de RAF te hebben gewerkt, nou Fred bij de Navy dus ogenblikkelijk gesprekstof zat ! Een aantal jaren geleden zijn beiden met dit Guesthouse gestart. Cameron vertelde mij dat het plan was dit nog enkele jaren samen met zijn vrouw Dani te blijven doen en dan verkopen en daarna van een welverdiend pensioen te gaan genieten ! Ook ontmoete ik ‘s avonds in de gastenkamer nog enkele andere gasten onder ander een moeder met haar zoon uit Amerika. Ik heb trouwens tijdens mijn verblijf in Schotland opvallend op meerdere plaatsen veel Amerikaanse toeristen gezien. Het lijkt er wel op dat na de corona epidemie iedereen met een ‘vakantie’ inhaalslag bezig lijkt te zijn.
Dag 2 ; opnieuw vroeg uit de veren, 08.00 een prima ontbijt en daarna brengt Cameron, de beheerder van het GuestHouse Distant Hills mij met de auto een stukje terug buiten het dorp waar mijn route gisteren was geëindigd. Na het uitstappen bedank ik hem nog heel hartelijk voor de gastvrijheid die ik in het guesthouse van hem en zijn vrouw Dani mocht ervaren. Een fantastisch begin voor mijn wandel zesdaagse. De weersverwachting is opnieuw fantastisch voor deze dag. Ik ga dus goed uitgerust weer op weg en de route loopt direct via onverharde paden door een prachtig bosrijk gebied.
Loch Lochy is bereikt en het pad loopt even een tijdje slingerend langs stenen strandjes en de waterlijn. Heel in de verte nog een laatste blik op de Ben Nevis.
Ook tref ik een klein scheepswrak wat schuin op een zandstrandje ligt te vergaan. Het Loch Lochy is het eerste van de drie meren die ik tijdens deze tocht zal passeren. Dit grote meer met een gemiddelde diepte van 70 meter is het op twee na diepste meer van Schotland. Het is ongeveer 16 kilometer lang en 1 kilometer breed. Het ligt in de Great Glen, het dal dat ontstaan is omdat het de breuklijn is tussen twee aardplaten. Dus dat geeft dus al aan waar de naam van deze wandeltocht vandaan komt ; de Great Glen Way. Deze fraaie wandeltocht loopt dus door dit dal.
De Great Glen is dus een lange en rechte Glen in Schotland. De Glen is ongeveer 100 kilometer lang op het land en loopt dus van Fort William aan de Schotse westkust naar Inverness in het oosten aan de Noordzee kust. De Great Glen volgt een grote geologische breuk, bekend als de Great Glen Fault. De Great Glen vormt hier een natuurlijke grens in de Schotse Hooglanden van de Grampian Mountains in het zuidoosten en de Northwest Highlands in het noordwesten. In de glen liggen veel meren en rivieren. De waterscheiding ligt tussen Loch Oich en Loch Lochy. Het Caledonisch Kanaal maakt gebruik van de Lochs als onderdeel van de route. De rivieren zijn niet geschikt voor schepen waardoor het graven van kanalen noodzakelijk was. De glen is een natuurlijke reisroute in de Hooglanden van Schotland, die wordt gebruikt door zowel het Caledonisch Kanaal als de A82 hoofdweg. Beiden verkeersaders liggen tussen Fort William en Inverness. Ook was er ooit een plan voor de aanleg van een spoorweg, de Invergarry and Fort Augustus Railway in 1896. Maar het traject is echter nooit aangelegd en werd gesloten in 1947.
In dit gebied passeer ik locaties die van grote betekenis in de WOII zijn geweest. Hier waren namelijk de trainingsgebieden gevestigd van het Commando Trainings Depot dat in 1942 in Achnacarry Castle werd opgericht. In dit gebied werden de Britse Commando’s in de nabijheid van het dorp Spean Bridge getraind voor speciale militaire invallen.
Aan de rand van dit meer trainden men de Commando’s onder andere op vaardigheden om bijvoorbeeld landingsvaartuigen te verlaten. Op de plek die ik passeer zijn nog duidelijk sporen aan te treffen en op een aanwezig bord word tekst en uitleg over dit alles gegeven.
Nabij Spean Bridge was ik een dag eerder het grote Commando Memorial al gepasseerd. Op het 5 meter hoge bronzen standbeeld staan 3 Commando’s afgebeeld die uitkijken over het vroegere trainings gebied. In 1952 onthulde de koningin-moeder het Commando Memorial. De plek is gekozen om zijn ligging, op weg tussen een treinstation en het vroegere Commando Training Centre. Jaarlijks worden hier nog steeds herdenkingsdiensten gehouden voor Remembrance Day en D-Day. Het monument is opgedragen aan de mannen van de oorspronkelijke Britse Commando Forces die tijdens de WOII zijn opgericht.
Wat achter in de middag nader ik het enige horecapunt van deze wandel dag nabij zuid Laggan. Op 20 minuten lopen ligt mijn tweede overnachtingsadres maar ik besluit eerst even te gaan rusten op deze voormalige Nederlandse bark. Mijn garmin geeft inmiddels weer 22 gelopen kilometers aan. Tijd om even lekker onderuit te gaan zakken.
De Eagle is een groot Nederlands schip dat in 1926 in Nederland is gebouwd. Gebruikt als troepen verplaatser in WOII. Gebruikt als troependrager in de Tweede Wereldoorlog, was ze vooral populair omdat ze in plaats van te worden gelast, geklonken is. Dat maakt het schip veel sterker. Toen de oorlog eenmaal voorbij was, was het haar gewicht dat haar opnieuw interessant maakte. Ze werd gebruikt als verhuizer van suikerslagen. Vanwege haar gewicht kon ze echter worden gebruikt om over het kanaal te vervoeren. Dit is eigenlijk ongebruikelijk omdat kanaalschepen hiervoor meestal niet geschikt zijn. Nadat ze was ontmanteld, werd ze naar Schotland gebracht en op het Caledonian Canal bij de Laggan-sluizen geplaatst en omgebouwd tot de bar en het restaurant dat ze nu is. Daar ligt ze nu nog steeds, pal naast het route pad van de Great Glen Way. Terwijl ik het nader zie ik al van ver dat er meerdere wandelaars aan het rusten zijn. Met dit prachtige weer zitten de meeste heerlijk buiten op het terras. Ook heb ik mazzel dat het zondag is want volgens beschrijvingen is de pup /restaurant boot op maandag en dinsdag gesloten. Maar ook hier is het van belang om vooraf te reserveren als je er een maaltijd wilt gebruiken want het is er zeker in het zomerse wandelseizoen altijd druk met wandelaars en passanten. Voor mij is het niet van toepassing want ik heb immers een avondmaaltijd in het verschiet op mijn komende tweede overnachtingsadres waar ik na een gezellige rust binnen 20 minuten naar toe kon lopen.
Foto vanuit de tuin Forest Lodge GuestHouse ( 2e overnachting ) gemaakt. Hier was ik rond 17.30 aangekomen. De eigenaren Loraine en Laura ontvingen mij enorm gastvrij. Er was immers op mij gerekend en als avondeten kreeg ik heerlijke spaghetti voorgeschoteld. Daarna een heerlijk Schots toetje ; ijs met warme cake. Na het eten nog even met enkele andere gasten door de prachtige tuin gewandeld en Laura vertelde daarbij het één en ander over de omgeving. Dag 2 zat er inmiddels op en om 22.00 naar bed gegaan want de volgende dag gaat immers de tocht weer verder.
Maandag 5 juni op het programma staan vandaag 21 km gepland van zuid Laggan naar Fort Augustus. Na een goed ontbijt bracht één van de dames met de auto mij een halve kilometer verderop terug bij het punt waar ik mijn tocht weer verder kon vervolgen. Forest Lodge ligt aan een drukke weg waar veel doorgaand verkeer over rijd. Links en rechts geen voetpad vandaar het korte auto ritje zodat ik veilig werd afgezet bij het wandelpad om mijn tocht te gaan vervolgen.
Zo vroeg is het nog wat bewolkt in het dal maar volgens de weersvoorspelling zal daar snel verandering in gaan komen. Het bosgedeelte welke ik nu nader kent een routewijziging. In dit gebied zijn bosbouw werkzaamheden aan de gang en voor de veiligheid is er voor de wandelaars en passanten een alternatieve route aangelegd. Ik was vooraf een beetje bezorgd hierover geweest maar dat had dus heel niet gehoeven. De omleidingsroute werd prima aangegeven met routebordjes.
In het bosrijke gedeelte op weg om boven de bomengrens te geraken was het windstil en dan heb je dus gelijk kans op midges, de beruchte steekvliegjes die in de zomermaanden de wandelaars kunnen tergen ! Vooral op plekken met schaduw en weinig wind. Ik passeer in dit gedeelte ook een officiële kampeerplaats voor wandelaars die met tentjes de route volbrengen. Op zo’n ingerichte plaats zijn bijvoorbeeld ook toiletten aanwezig. Er staat een grote beer langs het pad welke ik dus even op de foto zet.
Rond 12.00 uur breekt de lucht zoals voorspelt was open en komt er weer een blauwe lucht tevoorschijn. Ik heb het bosgedeelte verlaten en kom aan in Invergarry een klein dorp halverwege mijn route op deze 3e dag.
Onderaan het bosgedeelte loopt de route even langs de auto weg om via een brug weer bij het kanaal uit te komen. Links ligt er nog een smalle voetgangers/ fiets brug. Het is de Bridge of Oich over het gelijknamige riviertje. Een negentiende-eeuwse ijzeren hangbrug, een zogenaamde cantileverbrug. Vlakbij de door mij genoemde autoweg ( de A82 ) en zo’n 5,5 kilometer ten zuiden van Fort Augustus, mijn finishplaats voor deze wandeldag. In 1849 overstroomde met veel kracht de originele brug met water uit het nabijgelegen Caledonian Kanaal waardoor die stenen brug werd meegesleurd. Dit mocht niet weer gebeuren met de nieuwe brug. De nieuwe brug moest de rivier zonder steunpilaren overspannen. Deze nieuwe ijzeren hangbrug werd in 1854 door James Dredge ontworpen. Hij bedacht een kettingconstructie met massieve granieten pijlers aan elke kant. De brug raakte in 1932 in onbruik door de aanleg van nieuwe, grotere bruggen om de grote verkeersdrukte te verwerken.
Hier sta ik op de brug van het huidige autoverkeer ( A82 ) op de achtergrond de ijzeren hangbrug.
Hier loopt de route weer een kilometer of 5 parallel aan het Caladonian Kanaal. Halverwege tref ik weer een sluis ( Lock ) en besluit meteen op een bankje te gaan rusten. De sluiswachter is net bezig enkele jachtjes er doorheen te loodsen. Het schijnt op bepaalde tijden te gebeuren want een jachtje wat wat later aan kwam varen kon niet meer mee met deze schut.
Hier langs het kanaal stond er weer een heerlijk briesje en de laatste 3 km was dat best aangenaam wandelen naar Fort Augustus.
Om 15.00 uur bereikte ik Fort Augustus. Hier eindigt ook het Caladonian Kanaal en mond het uit in Loch Ness. Ook hier een trapsgewijs sluizen stelsel. Onder op de foto het GuestHouse voor deze nacht, een statig ‘oud’ bankgebouw. Nou ja oud, het gebouw is op twee dagen nog wel een bank service punt voor de lokale bevolking. Maar links heeft het gebouw een aparte ingang en in een zevental kamers is het GuestHouse gevestigd. De dame die mij welkom heet doet mij aan Mrs Bucket van de televisieserie denken. Een typisch Engelse ‘lady’ en ook de kamers en het huis stralen “oud” Engelse stijl uit. Ik heb dan ook een grapje op deze foto van mij ge-photo-shopt.. er wapperde een Engelse vlag aan de mast … die heb ik dus ff verandert in de Schotse vlag # we zijn immers in Schotland = knipoog.
Na het douchen maakte ik een rondje door het dorp. Het doet erg toeristisch aan en dan ook weer omdat de autoweg tussen Fort William en Inverness ( A82 ) dwars door het dorpje loopt. Er zijn enkele souvenirs winkeltjes, een benzinestation , twee pup – restaurants en een take A way fish and chips zaakje. Dus auto / bus passanten en de mensen van passerende vakantie vierende jachtjes houden er een stop. Maar voor ons wandelaars van de Great Glen Way is Fort Augustus dus een belangrijke stop plaats. Achter het sluizen complex loop ik na mijn avondeten even naar het meer wat hier begint … Loch Ness. Zal ik “Nessie” te zien krijgen tijdens mijn tocht ? De komende drie dagen zal ik langs dit grootste meer van Schotland gaan lopen.
De derde dag van mijn tocht zit er alweer op. Zo een ongelofelijke mazzel met het uitbundige zomerweer. Zelfs de lokale Schotse bevolking heeft het er dagelijks over. Een gigantisch groot hogedrukgebied hangt nu al enkele dagen boven Schotland. Ik vindt dat uiteraard prima en val dus met mijn neus in de boter. Ik geniet elke dag weer van de prachtige omgeving en mijn zonnebril is nog niet opgeborgen geweest.
Dinsdag 6 juni dag 4 van mijn tocht en het programma vermeld 16-17 kilometer. Op papier dus de kortste etappe van de route maar het wordt gelijk ook wel een heel fraaie. Je kunt namelijk kiezen voor de high of de lowe route. Uiteraard kies ik voor de high route dat houd wel in dat het klimmen wordt geblazen. Immers eenmaal op weg moet je direct klimmen om boven de bomengrens te geraken. Maar de vooruitzichten zijn mirakels want eenmaal boven heb je natuurlijk fantastische vergezichten over de omgeving waarin je loopt. En juist door dit fantastisch mooie zomerweer kun je kilometers ver kijken! De route markeringen zijn in dit gedeelte ook prima verzorgd en fout lopen is er dus niet bij.
Na mijn keuze voor de high route gaat het vervolgens 330 meter omhoog en in bijna één uur wandelen ben ik boven de bomengrens gekomen. Maar met het verstrijken van de tijd in de ochtenduren wordt het natuurlijk ook warmer. Dus regelmatig stop ik even en drink voldoende water.
En ja als je dan na al dat geklauter boven komt dan is het uitzicht om van te genieten. Passerende wandelaars willen mij hierbij wel even op de foto zetten. De bewolking van deze vroege ochtenduren zullen spoedig gaan verdwijnen.
De lucht breekt open, de bewolking verdwijnt en de panorama’s steeds indrukwekkender.
Loch Ness met een panorama zoals vele wandelaars het op deze dag net als mij hebben kunnen aanschouwen.
Het Loch Ness heeft nog meer geschiedenis als alleen maar de verhalen over Nessie. Zo was er John Rhodes Cobb. Deze man leefde van december 1899 tot september 1952. Tijdens WOII was hij piloot bij de Royal Air Force. Hij maakte fortuin als directeur van een bonthandel en kon zich als hobby zo bezig houden met snelheidsraces. Zijn droom was een nieuw wereldsnelheidsrecord op het water te vestigen. De oceaan is groot en dergelijke golven zouden de boot vertragen en zelfs vernietigen als hij eenmaal op snelheid kwam. Hij vestigde zich dus op een 37 kilometer lange kloof in de Schotse Hooglanden : Loch Ness. Hier zou hij in een gebouwde trimaran-jetboot het record willen gaan vestigen. Ze leenden een straalmotor van het Ministerie en bouwden de Crusader in 1952 Hij was 9 meter lang. Uit eindelijk ging de wind liggen en was het water vrij van andere boten. Er werd een groene fakkel afgevuurd voor Cobb een teken dat hij het kon proberen. Het ging echter helemaal fout en deining zorgde ervoor dat de Crusader op en neer begon te schommelen totdat de boeg onder wateroppervlak zakte. De Crusader viel door de vertraging uiteen en Cobb was op slag dood. Op de oever werd door de bevolking van Glenurquhart een gedenkteken voor hem opgericht. Langs de route van de Great Glen Way kom je als wandelaar dus een bord tegen waarop over deze hele tragische gebeurtenis verslag wordt gedaan.
Klimmen om boven de bomengrens te geraken, de etappes op de dagen 4 en 5 was dit meestal direct na de start vanuit de overnachtingsadressen. Bij de afdalingen tussen de hoge sparrenbomen was er heel geen wind en dat maakte het rond het middaguur direct warmer.
Fenomenale vergezichten op ingerichte uitkijk punten welke je zo nu en dan passeert op de route. Vaak ingericht met bankjes om even heerlijk op te kunnen rusten. Het mooie weer zorgt er mede voor dat je kilometers ver weg kunt kijken.
Vandaag bleek de kortste route ongeveer 16 kilometer als ik aankom in Invermoriston dat blijk uit de tijd want het is net 15.00 uur. Te vroeg om al aan te melden bij het overnachtingsadres maar in een mooi park vlakbij het adres tref ik Mandy en Mike. En nu kom ik op het verhaal eerder ( van wandel-dag 1 ) van ‘de lift’ in de auto richting Spean Bridge terug. De wandelaars op de achterbank waren dus Mandy en Mike. Eigenlijk zijn wij gelijk, maar op dat moment onwetend van elkaar, die dag aan de Great Glen Way begonnen. Dan kom je elkaar dus op een dergelijke meerdaagse wandeltocht zo nu en dan tegen. Hartstikke gezellig natuurlijk want op vele rustmomenten kom je dan met elkaar in gesprek. En ook nu een dubbele verrassing want nu bleken we in het zelfde GuestHouse een overnachting te hebben. En er kwam nog een koppel wandelaars bij ons aan de grote picknick tafel zitten die ik ook al eerder op de route had ontmoet. Vanaf 16.00 uur waren we welkom in het GuestHouse en melden we ons allemaal aan. Naast het GuestHouse stond een groot Hotel, het Glenmoriston Arms. Ik had eerder in Nederland op advies van de wandelorganisatie Mickledore daar een avondmaaltijd gereserveerd. Het Hotel ligt aan een drukke doorgaande autoweg ( A82 ) dus is het druk met passanten. Hier heb ik een gezellige avond aan de bar met de barkeeper beleefd. Hij wist ontzettend veel te vertellen over whisky en adviseerde mij Glendronach 12 jaar. Een heerlijk advies , het avondeten was ook heerlijk en aangezien het Hotel de enige horecagelegenheid in het kleine dorpje is was het er in de avonduren gezellig druk in het bar gedeelte. Ook de andere wandelaars bleven gezellig wat drinken en het bleek dus een heel gezellig einde van opnieuw een heel fraaie wandeldag.
Woensdag 7 juni dag 5 alweer van mijn tocht. Al vroeg vertrokken 08.30 omdat ik wist dat er meteen vanaf het logeeradres pittig geklommen moest gaan worden om opnieuw boven de bomen grens te geraken. En weer net als alle voorgaande dagen zijn de weergoden mij enorm goed gestemd. Ongelofelijk mooi wandelweer en dat is voor Schotse begrippen echt een unicum. Het weer in de Hooglanden kan immers in heel korte tijd wijzigen. Een Schots gezegde zegt niet voor niets dat als je pech hebt je vier seizoenen op één dag kunt treffen. Maar ik heb mazzel en ben daar ik ontzettend blij mee want zo zie je hoe mooi het hier kan wezen.
Boven de bomengrens tref ik dan de ‘vieuw – kijker’ Dit opmerkelijk fraaie object tref je boven op een heuvelrug en als je de mazzel hebt zoals ik kijk je op mooie dagen kilometers ver de Hooglanden in. Gelukkig passeren er er tijdens mijn aanwezig nog twee wandelaars en zij willen mij wel even op de foto zetten.
Hier boven de bomengrens is het rond het middaguur best wel warm. De zon heeft hier vrij spel en er is nagenoeg geen schaduw. Inmiddels op 430 meter hoogte en een buitentemperatuur inmiddels van 24 graden. Mijn inmiddels Engelse wandel vrienden Mandy en Mike ben ik inmiddels meerdere keren tegengekomen. Ingehaald of zij haalde mij weer in. Ook spectaculair inmiddels zijn straaljagers van de RAF die loeihard en laag door het dal ( de Glen ) vliegen. Meteen mij gedachten hierbij dat als vliegers in Nederland dit zo zouden doen heel het land ogenblikkelijk op zijn / haar achterste hoeven zouden staan.
Tijdens deze wandeltocht passeer ik in de route drie meren ( Loch’s ).
Een laatste blik op het Loch Ness want de route buigt hier af richting Drumnadrochit het dorp waar ik op deze dag 5 zal overnachten. Het was best wel een zware etappe vandaag maar dat kwam door enkele pittige klauter partijen aan het begin van deze dag.
De laatste kilometers deze dag gaan over een asfaltweg richting het dorp. Doordat ik ook wat vaker gerust heb kom ik pas achter in de middag aan in Drumnadrochit.
Het dorp lijkt dichtbij maar al gauw bleek dat ik met een grote lus het dal in moest dalen en vervolgens helemaal door het dorp wandelen om mijn logeeradres te bereiken. Om 16.30 was ik dan bij het Morela B&B aangekomen. Wat later zou ik in het nabijgelegen restaurant Fiddlers mijn avondeten nuttigen. Ook hier had ik al van te voren een tafeltje geboekt op aanraden van mijn reis organisatie. Ik had besloten om na het eten op tijd naar bed te gaan, immers wachtte morgen helaas alweer de laatste wandel dag maar ook meteen de langste met een route over 32 km. Dus ik wilde goed uitgerusten en had daarbij ook een vroeg ontbijt en start gepland.
En wat voor een ontbijt …. Julie en Chris van dit Morela Guest House verwende mij met heerlijke pannenkoekjes met verse vruchten daarop. Een wandelaar kan de dag niet beter beginnen !
Al om 08.00 ben ik deze dag op weg en verlaat ik onder een strak blauwe hemel het mooie dorp Drumnadrochit.
Al gauw krijg ik na bijna een uur klimmen weer prachtige vergezichten. In de verte zie ik de ruïne van Urquart Castle. Omdat ik de dag ervoor pas laat in de middag in Drumnadrochit aan kwam had ik geen tijd gevonden om dit monument van dichtbij te gaan bezoeken. Maar op deze mooie dag met dit heldere weer had ik er toch nog een mooi zicht op.
Op weg naar boven voortdurend even stoppen en genieten van de fraaie uitzichten over het Loch Ness.
Halverwege het klimmen door een bosgebied passeer ik een informatie kist. Er liggen formulieren in en de wandelaar wordt gevraagd om eventueel als je dat wilt de Great Glen Way te beoordelen. Heel erg slim gedaan vind ik om een soort van enquête onder deelnemers te houden. De kist zit dan ook bommetje vol met antwoord formulieren en ik vraag mij dus gelijk af hoe vaak de houten box geleegd zal worden.
Rond het middaguur heb ik plots een heel gezellige ontmoeting met mijn Engelse wandelvrienden Mandy en Mike. Echter beiden komen mij tegemoet lopen op het parcours ? How is that possible I ask … you are walking in the wrong direction, I shout at them laughing, jullie lopen de verkeerde kant op roep ik hen beiden toe …. Maar het is al gauw opgelost, Mandy en Mike lopen deze route in twee dagen en volgens mijn wandelschema doe ik deze route in één dag. Vanmorgen vroeg zijn Mandy en Mike met de bus halverwege deze route weggereden en nu lopen ze terug naar Drumnadrochit. Een dag later zullen zij het laatste stuk gaan gaan wandelen. Het was heel erg leuk om kennis te maken en wie weet treffen wij elkaar nog eens op één van de fraaie wandelroutes in het Verenigd Koninkrijk. Het contact zal er via de wandelsites wel blijven.
De route is inmiddels weg bij het meer en deze laatste kilometers is het opletten geblazen. Ik mis regelmatig de blauwe markeringspaaltjes en denk zelfs op een ogenblik dat ik verkeerd aan het lopen ben. Telefoon maar even erbij pakken en maps raadplegen…. gelukkig na een lange saaie asfaltweg van zeker twee kilometer loopt de route verder over een fraai zandpad en een klein bosgebied binnen. Ook zijn er plots zo nu en dan weer de blauwe markering paaltjes dus ik zit gelukkig goed op de route.
Rond 15.30 nader ik via enkele laatste heuvels Inverness. In de verte zie ik de stad al liggen. Ik heb het gefikst. Aan één kant bezien heel blij maar ook een beetje droevig, immers de tocht zit er nu alweer op. Vanuit het natuurgedeelte arriveer ik in een bewoonde nieuwbouwwijk en daar blijken de route bordjes ook plots verdwenen ? Ik gok het er op dat ik de finish bij het Inverness kasteel wel zelf zal kunnen vinden. Ik blijf maar langs een hoofdweg richting het centrum wandelen. Immers de stadsbussen rijden ook over deze weg en die gaan natuurlijk altijd richting het stadscentrum.
Ik nader het centrum en zie de twee kerktorens van ver. Op vele foto’s van Inverness zie je afbeeldingen met de twee zo voor Inverness karakteristieke kerktorens. Ook het mirakels mooie weer doen mijn glimlachen. De 132 km lange Great Glen Way heb ik toch maar mooi volbracht. Ik loop zichtbaar genietend één van de bruggen over de rivier over.
Dit bovenstaande beeld had ik eigenlijk graag bij mijn finish willen zien … het Inverness Castle in al zijn glorie… echter bij mijn aankomst trof ik een heel ander beeld ….
Het kasteel staat in de steigers en ondergaat een heel grote restauratie. Maar ik zal er toch gaan finishen want daar immers staat het finish monument van de Great Glen Way.
16.30 uur bereik ik het finish monument. De zes wandeldagen zijn om gevlogen. En het meest opmerkelijke was toch wel dat ik alle wandeldagen fantastisch mooi weer heb getroffen. Geen druppel regen en alle dagen zonneschijn. Zelfs twee dagen 28-29 graden en dat is echt wel uitzonderlijk voor Schotland. 132 kilometer dwars door de Glen en langs en boven drie meren. Onderweg vele vriendelijke wandelaars ontmoet waarbij Mandy en Mike toch wel een aparte vermelding verdienen. Vlakbij het finish monument is een gezellig restaurant de Castle Tavern genaamd. Net als vele wandelaars voor mij waarschijnlijk al eens gedaan hebben zoek ik een plekje op het gezellig ingerichte terras. Missie volbracht en opnieuw genoten van de prachtige Schotse natuur die de Schotse Hooglanden herbergen ! Maar waar de wandelvakantie hier in Inverness eindigt start er komende week nog een mooie week want dan ga ik nog een aantal fraaie dagtrips in de Highlands maken. Mijn verslag hierover zal hier onder verder gaan …..
Natuurlijk kan deze prestatie niet zonder een certificaat ! En zeker, ook gezien mijn leeftijd, best wel trots op !
Ballifeary GuestHouse Inverness. Het logeeradres waar ik nog twee nachtjes zal verblijven voordat ik zaterdags met de bus weer terug naar Fort William zal reizen. Ik heb voor Inverness ook een rustdag gepland omdat ik de volgende dag nog een bezoek aan het Culloden Battlefield wil gaan brengen. En dat ligt niet zover van Inverness verwijdert.
Vrijdag 9 juni na het ontbijt ben ik naar het centrum gewandeld. Plan was bij het busstation op de bus te stappen die mij naar Culloden zou brengen. Echter de bus was net weg en er bleek een 1 uur dienstregeling te zijn. Een vol uur wachten trok mij niet echt aan … en ik zie even verderop op de hoek van een straat een taxi staan. Niet geschoten is altijd mis dacht ik nog maar eens vragen aan de chauffeur wat een taxiritje naar Culloden kost. 17 pond antwoorde de man. Prima riep ik da’s wel op te hoesten breng mij maar riep ik enthousiast. Het bleek een heel vriendelijke kerel en toen hij hoorde dat ik uit Nederland kwam was het ‘ijs’ gauw gebroken en kwamen er gesprekken los. Het bleek een rit van slechts 20 minuten en nog fraaier natuurlijk want ik werd voor de deur van het documentatie centrum afgezet. Meteen maar afgesproken dat hij mij na 3 uurtjes ook weer op zou komen halen !
Culloden Battlefield heeft mijn aandacht gekregen door de prachtige televisie serie Outlander. In het verhaal komt deze veldslag ook namelijk voor. Het was op 16 april 1746 dat de laatste grote veldslag op Schotse bodem werd uitgevochten en het lot van de Stuarts en van Schotland werd bepaald. Het bezoekerscentrum van de historische plek is een must-see. Ook kun je als bezoeker met een spectaculaire uitzicht boven op het dak van het bezoekerscentrum over het voormalig slagveld uitkijken. Op bovenstaande foto sta ik bij het zes meter hoge Memorial Cairn die in 1881 werd opgericht om de strijd te herdenken.
Op het slagveld staan op een aantal plekken grote informatie borden met afbeeldingen en uitleg hoe het er tijdens de slag aan toe moet zijn gegaan. De rode en blauwe vlaggen op het veld geven de linies weer. Het is niet zo gek dat de Slag bij Culloden (Schots Gealic: Blàr Chùil Lodair) zo’n permanente plek in de geschiedenis heeft. Het is de laatste veldslag die in Groot-Brittannië heeft plaatsgevonden. De Jacobitische opstand onder leiding van Bonnie Prince Charlie is hard neergeslagen door het regeringsleger onder leiding van de Hertog van Cumberland. Op 16 april 1746 komen Bonnie Prince Charlie en de Hertog van Cumberland tegenover elkaar te staan. Dit gebeurt vlak bij het dorpje Culloden in de Schotse Hooglanden. Lord George Murray adviseerde Karel al om hier niet te strijden omdat het een vlak, open en moerassig terrein is. De Britse regering, de Redcoats, hebben kanonnen, waardoor ze in voordeel zijn op een open veld. Het zou beter te zijn om terug te trekken naar Inverness en daar op krachten te komen. De Clans en Jacobieten hebben geen schijn van kans en binnen een uur is het slagveld verandert in een bloedbad. De Hertog van Cumberland wint de strijd en zijn vaders troon is veilig. Bij de strijd zijn tussen de 1.300 en 1.600 mensen omgekomen, waarvan tussen de 1.250 en 1.500 Jacobieten.
Heel indrukwekkend en interessant zijn de vele grafstenen van de Schotse Clans die hier mee vochten. Bovenstaand de steen van de Fraser Clan met lint afgebakend want dat heeft met de staat te maken waarin de steen zich inmiddels bevind.
Het veld staat vol met gedenktekens en grafstenen. Om stil van te worden als je beseft dat er hier binnen een uur tijd zoveel mensen om het leven zijn gekomen. In het bezoekerscentrum is een fraaie tentoonstelling waarbij je als bezoeker een route kan volgen en vervolgens door middel van accessoires, video beelden en verhalen alles te weten komt over deze memorabele veldslag. Na mijn drie uren bezoek kwam de taxichauffeur mij op de afgesproken tijd weer ophalen. Tijdens de rit terug naar Inverness kwam het gesprek ook over muziek. De chauffeur vertelde mij dat er in het centrum een legendarische pup aanwezig is. Ik ben al heel lang fan van de muziek van de Schotse Amy McDonald en zo vertelde hij mij over het bestaan van de pup waar zij ooit haar debuut als singer- songwriter mocht maken. Ik besloot dat hij mij daar wel af mocht gaan zetten want dat wilde ik natuurlijk met eigen ogen wel eens gaan zien.
En zo kon het gebeuren dat ik plotseling de legendarische pup mocht bezoek. The Old Market Inn Pup. beneden is ook een bargedeelte maar boven is een zaaltje met een klein podium. Het moet in deze ruimte geweest zijn waar de muzikale carrière van Amy Mc Donald is begonnen. Verborgen in een steegje dat leidt naar de historische Victoriaanse markt van Inverness, is dit een oude gevestigde pub die bestaat uit een bar beneden en een lounge boven. De pub, waarvan wordt aangenomen dat deze stamt uit de jaren 1740, is een van de oudste in de stad en heeft een lange geschiedenis als herberg. “De bar ligt dicht bij andere belangrijke muzieklocaties en binnen de sociale scene van de stad, en heeft een iconische status, met vele debuutoptredens en voordat ze beroemde entertainers waren zoals The Proclaimers, Amy MacDonald, Paulo Nutini en zelfs Billy Connolly.”
Naast de ingang staat een bankje waarin een gitaar van een bekende band gitarist uit Inverness is verwerkt. Fans hebben dat na de dood van deze man als eerbetoon voor de legendarische pup laten plaatsen. Ik kuier verder deze middag op mijn gemak door het toch wel fraai ogende centrum van Inverness en begrijp nu waarom het de ‘hoofdstad’ van de Highlands word genoemd.
Zaterdag 10 juni 2023 met de vooraf geboekte bus terug naar Fort William, daar immers staat mijn auto geparkeerd. Ik was wat vroeg bij het busstation en om 11.00 uur ging er nog een bus naar Fort William. Ik had echter geboekt voor de bus van 12.00 en ik kon echt geen bus eerder mee. City Link Bus bleek een prima verzorgde en moderne bus maatschappij die naar tal van steden en locaties in de Schotse Hooglanden busdiensten verzorgd. Het beheert een netwerk door heel Schotland heen. Het blijkt verreweg de gemakkelijkste en ideale manier om door Schotland te reizen. En ja natuurlijk rijden er ook treinen in de Hooglanden maar dat is toch best wel een gedoe want ook voor treinreizen moet je reserveren en er rijden er niet zoveel. Dus vaak ben je met de trein veel langer onderweg. Citylink verbind o.a steden Glasgow, Edinburgh, Aberdeen, Dundee, Stirling, Inverness en Fort William. De bagage wordt door personeel onderin de bus gedaan. En er is zelfs een toilet in de bus aanwezig. De rit naar Fort William duurt slechts twee uur. Dezelfde afstand die ik wandelend in zes dagen afgelegd heb. Een heel mooie route langs de drie meren en doorkomsten in de kleine dorpjes waar ik mijn overnachtingen had. Twee uur later arriveer ik op het busstation in Fort William en wandel met mijn bagage naar het GuestHouse waar mijn auto nog geparkeerd staat. Nog één nachtje hier logeren en dan verplaats ik mij voor een tweede ‘toeristische week’ in de mooie Schotse Hooglanden.
De wandeltocht over de Great Glen Way heb ik volbracht. Ik heb op fantastisch mooie locaties mogen overnachten. De Gastvrouwen/ heren / eigenaren hebben mij enorm verwend. Op alle locaties een heerlijk ontbijt en bijzonder gastvrije ontvangsten. Ook Mickledore, de wandelorganisatie die deze reis voor mij geboekt heeft verdiend alle complimenten. Net zo goed als het bedrijf Loch Ness Travel welke er alle wandeldagen voor zorgde dat mijn bagage al op de logeeradressen aanwezig bleek wanneer ik er arriveerde. Maar één logeeradres wil ik toch wel even apart vermelden ; Distant Hills in Spean Bridge……,
Distant Hills Spean Bridge ; Dani en Cameron creëren een sfeer alsof je als wandelaar in de vijf sterren hotel bent beland. Het was op mijn wandelroute het eerste overnachtingsadres en om niks af te doen aan de andere locaties … Distant Hills maakte het speciaal !!
Het eten en drinken tijdens mijn route …, in de guesthouses. pups, restaurants en zelfs een hotel allemaal prima verzorgd en heerlijk.
Zelfs een ‘eco – medaille ‘ van hout, hahaha. De fantastisch mooie wandeltocht is volbracht. Hieronder volgen nog enkele foto’s en plaatjes van de ‘toerische week’ die ik na het wandelavontuur ook nog in het mooie Schotland ondernomen heb.
Zondag 11 juni 2023 ik verplaats mij vanuit Fort William met de auto nog wat verder de Highlands in en rijd naar het dorp Ballachulish. Het is werkelijk waar of je een puzzel binnen rijd.
Fern Villa Guest House hier zal ik nog vijf nachtjes gaan verblijven en gebruik deze locatie om de komende dagen van hier uit enkele toeristische attracties die ik graag wil bezoeken met de auto te kunnen ondernemen. En nog steeds bof ik met het weer. Het blijft zomers mooi met temperaturen waar zelfs de Schotten verbaasd over zijn. Al weken voorafgaand aan deze vakantie heb ik thuis in Nederland een programma op papier gezet. Een rode draad in mijn planning is om twee stuks ‘grond’ percelen die ik van Miranda , Tamara, Mark en Robin enkele verjaardagen terug als cadeau heb gekregen te gaan bezoeken !
Maandag 12 juni 2023 is het dan zover. In mijn rugzak twee stenen die ik thuis van onze nationale kleur heb voorzien. Mijn plan is om deze achter te laten op de plekken waar ik mijn locaties ga bezoeken. Ik rijd als eerste naar het gebied Duror ( Glencoe Wood ) .Daar is een boswachters locatie waar ik mij melden moet. Binnen wordt je hartelijk opgevangen en ik toon mijn plot kaartje met daarop de coördinaten. Vervolgens voert de boswachter deze in op een laptop en even later draait zij deze precieze locaties in beeld op een maps kaartje uit.
Vervolgens ga ik wandelend op weg door een fraai bos naar mijn eerste plot. Onderweg kom ik nog enkele wandelaars tegen die op weg zijn naar hun ‘plot’ . Ik ben dus heel niet de enige die hier naar zijn / haar stukje grond komt kijken.
Mijn eerste plot valt een beetje tegen ; volgens de coördinaten waar ik nu ben aangekomen ligt precies tussen een groot aantal dennenbomen. Helemaal blij ben ik natuurlijk niet maar ik probeer er zo dicht als mogelijk een plekje voor mijn ‘steen’ voor te vinden.
Op een heuveltje denk ik dan toch een mooi plekje gevonden te hebben. Maar gezien de omvang van deze locatie snap ik direct wel dat ik op dit ‘plot’ zelfs geen tentje kan zetten … knipoog.
Maar goed plot 1 is met een bezoekje van mij vereerd … , In de boswachters cabin koop ik nog wat leuke souvenirtjes en de volgende dag zal ik mijn tweede plot gaan bezoeken. Daar is zelfs in mijn naam een boom geplant dus die wil ik wel eens zien ….
De volgende dag een bezoek aan Bumble Bee Haven. In dit natuurgebied ligt mijn tweede plot. Hier is geen boswachters cabin bij maar de locatie en omgeving ogen direct al veel mooier als bij de eerste locatie. Er is veel meer ruimte en de vergezichten adembenemend.
Duidelijk meer ruimte om op deze mooie plek mij steen achter te laten….
Dit is werkelijk waar een heel mooie plot. Hier is dus een boom uit mijn naam geplant .. da’s een moment om even stil van te worden.
12 juni 2023 mijn autorit door Glen Shiel naar Elean Donan Kasteel. Glen Shiel is een vallei in de Noordwestelijke Hooglanden van Schotland. De glen loopt ongeveer 15 mijl van zuidoost naar noordwest, van de Cluanie Inn aan het westelijke uiteinde van Loch Cluanie en het begin van Glenmoriston tot zeeniveau bij het dorp Shiel Bridge en Loch Duich. Adembenemend mooi om over de slingerende weg tussen de hoge bergen door te rijden. Regelmatig zie je dan ook toeristen op speciaal gemaakte parkeervakken langs de weg stil staan om even foto’s van de omgeving te maken.
Het bezoek aan het Eilean Donan Castle. Bovenstaand een foto van het kasteel zoals je deze heel veel in toeristische brochures tegen komt. In werkelijkheid zag ik dus nu met eigen ogen dat het kasteel er minder fraai uit ziet aan de buitenzijde. Onderhevig natuurlijk aan de grillen van de natuur.
12 juni 2023 De muren zien er slecht onderhouden uit van grote afstand. Weersinvloeden zullen dit veroorzaakt hebben denk ik zo maar. De naam Eilean Donan, of eiland Donan, is hoogstwaarschijnlijk genoemd naar de 6e-eeuwse Ierse heilige, bisschop Donan die rond 580 na Christus naar Schotland kwam. Door de eeuwen heen is het kasteel zelf groter en kleiner geworden. Eilean Donan speelde ook een rol in de Jacobitische opstanden van de 17e en 18e eeuw, die uiteindelijk culmineerden in de verwoesting van het kasteel.
In 1719 werd het kasteel gelegerd door 46 Spaanse soldaten die de Jacobieten ondersteunden. Ze hadden een magazijn met buskruit aangelegd en wachtten op de levering van wapens en kanonnen uit Spanje. De Engelse regering kreeg lucht van de voorgenomen opstand en stuurde drie zwaarbewapende fregatten ; de Flamborough, de Worcester en de Enterprise om de zaken de kop in te drukken. Het bombardement op het kasteel duurde drie dagen , hoewel het weinig succes had vanwege de omvang van de kasteelmuren, die op sommige plaatsen wel 4 meter dik zijn. Uiteindelijk stuurde kapitein Herdman van de Enterprise zijn mannen aan land en overweldigde de Spaanse verdedigers. Na de overgave ontdekten de regeringstroepen het magazijn ( zie bovenstaande foto ) met 343 vaten buskruit dat vervolgens werd gebruikt om op te blazen wat er was overgebleven van het bombardement.
Het grootste deel van 200 jaar lagen de grimmige ruïnes van Eilean Donan verwaarloosd, verlaten en open voor de elementen, totdat luitenant-kolonel John Macrae-Giltrap het eiland kocht in 1911. Samen met zijn griffier, Farquar Macrae, wijdde hij de volgende 20 jaar van zijn leven aan de wederopbouw van Eilean Donan, door haar in oude glorie te herstellen. Het kasteel werd herbouwd volgens de overgebleven plattegrond van eerdere fasen en werd formeel voltooid in juli 1932. Omdat het kasteel langs de drukke doorgaande weg naar het eiland Skye ligt is het heel erg druk met toeristen. Voorbij rijden zonder het kasteel te gaan bezichtigen is ‘not done’. Eenmaal binnen volg je een route door het kasteel waarbij vele ruimtes zijn ingericht zoals het kasteel er vroeger uit heeft moeten gezien. Vorig jaar bij mijn bezoek aan het Stirling Castle was mij dat ook al opgevallen. Zelfs de keukens zijn met wassen beelden ( personeel voorstellend ) en attributen uit die tijd ingericht.
Na mijn bezoek aan het kasteel ben ik nog verder doorgereden richting het Eiland Skye. Hier is veel over geschreven en mensen die het bezocht hebben zijn lyrisch over de omgeving, alsof je op een andere planeet bent hoor je velen zeggen. Ook ik zou er graag eens gaan wandelen echter voor deze vakantie is daar geen tijd voor. Op mijn wensenlijstje aanwezig en wie weet in de toekomst. Maar omdat ik nu zo dichtbij was wilde ik wel even over de mooie brug rijden die het eiland verbind met het Schotse vasteland, de Skye Bridge. Op de plek waar de brug ligt is de afstand tussen het vasteland en het eiland Skye het kleinst: circa 500 meter. De brug heeft twee rijstroken, een voetpad en een fietspad.
Sinds ongeveer 1600 was er reeds een veer op deze plaats. Sinds het einde van de 19e eeuw waren er plannen om een brug naar het eiland Skye aan te leggen. De mogelijkheden waren er wel, maar het geringe bevolkingsaantal op Skye en de afgelegen locatie wogen niet op tegen de kosten van de brug. Toenemende welvaart en opkomend toerisme brachten echter steeds meer mensen naar Skye, wat resulteerde in lange wachtrijen bij de veerpont. Dit leidde tot vernieuwde aandacht voor een brug. De werkzaamheden begonnen in 1992. Het brugoppervlak rust op twee pijlers die op caissons zijn geplaatst. De spanwijdte tussen de pijlers bedraagt 250 meter, de lengte tussen de pijlers en het land is aan beide zijde 125 meter. Op 16 oktober 1995 werd de brug geopend voor het verkeer. Er kwam vervolgens veel protest, omdat er een hoog tolbedrag werd geheven, terwijl het alternatief, de veerverbinding, bij het openen van de brug werd opgeheven. Een actiegroep begon een intensieve campagne om de tolheffing te beëindigen, en in december 2004 werd de brug tolvrij. Dit had tot gevolg dat de Schotse overheid de resterende 27 miljoen pond moest bijpassen.
Dinsdag 13 juni Glenfinnan dag …. een bezoek aan het Glenfinnan viaduct, in de volksmond aldaar het Harry Potter viaduct. Het is immers gebruikt in de Harry Potter film en heeft daardoor nog meer toeristische aantrekkingskracht gekregen. Over het viaduct rijd dagelijks in de zomermaanden de Jacobite stoomtrein tussen Fort William en Malaigh aan de kust. Op borden bij het Glenfinnan informatie centrum staan de tijden vermeld waarop de trein over het viaduct verwacht wordt. Het is er zo druk met toeristen dat er een speciale parkeerplaats is aangelegd met verkeersregelaars. Het 3 pond parkeer tarief wordt volgens bordjes gebruikt om de locatie aantrekkelijk te houden en om het onderhoud aan het grote natuurgebied welke rondom het viaduct ligt te bekostigen.
Rond 10.30 staat een heuvel direct naast het spoorviaduct helemaal vol met toeristen om de Jacobite op foto en of film te kunnen zetten. Tegen 10.45 hoor je de stoomfluit al van verre. Het is werkelijk waar kicken als je de trein over het viaduct aan ziet komen. Nog fraaier voor mij zelf omdat ik in 2019 samen met Hanneke in diezelfde Jacobite over het viaduct heb gereden. Een ervaring om nooit meer te vergeten.
Aan de overzijde van het dal staat het Glenfinnan Monument. Het monument werd meer dan 200 jaar geleden in 1815 gebouwd als eerbetoon aan ‘de genereuze ijver en onverschrokken moed’ van die Hooglanders die ‘vochten en bloedden in die zware en ongelukkige onderneming’ – de Jacobitische Opstand van 1745. Waarom is het hier gebouwd ….? Op 19 augustus 1745 roeide Prins Charles Edward Stuart Loch Shiel op naar het kleine gehucht Glenfinnan met een kleine groep van zijn trouwste aanhangers. Hij had Clanhoofden opgeroepen om hun mannen te verzamelen en zich bij hem te voegen voor een gedurfde zoektocht om de Stuarts op de Britse troon te herstellen.
Toen hij in Glenfinnan aankwam, was er nauwelijks een ziel te zien. Maar in de late namiddag signaleerde het gezang van de doedelzakken die over de heuvel kwamen de aankomst van de eerste van 1.200 clanleden die die dag hun trouw zwoeren aan Bonnie Prince Charlie voordat ze vertrokken om hun campagne te beginnen. Deze campagne eindigde in de nederlaag bij Culloden 1746 ( en eerder hierboven in het verslag vermeld bij mijn bezoek aan Inverness ). Hierna werden de Hooglanden jarenlang gestraft en moesten represailles ondergaan.
De baai van Loch Shiel waar Bonnie Prince Charlie met zijn schip aan kwam en waar dus op de oever het monument is geplaatst. Het werd 70 jaar na de gebeurtenissen die het zich herinnert in gebruik genomen door de plaatselijke landeigenaar Alexander Mac Donald uit Glenaladale, een afstammeling van degenen die Charles Edward Stuart steunden in 1745. Hij stierf op 28 jarige leeftijd in het jaar dat het werd voltooid. Het onderhoud van het monument is nu alweer lange tijd in handen van de organisatie National Trust for Scotland. In 2016 werd het metselwerk en het metaalwerk nog volledig gerestaureerd.
< klik voor vergroting >
14 juni 2023, helaas de laatste dag van mijn verblijf in Schotland alweer. Deze laatste dag wilde ik nog graag sportief af gaan sluiten met een wandeling bovenop de berg Aonach Mor. In de wintermaanden is dit skigebied Nevis Range genaamd volop in gebruik. Voor skiën en snowboarden zijn er 20 km aan pistes beschikbaar. Het wintersportgebied beschikt over 12 liften en natuurlijk de gondelbaan vanuit het dal naar boven. Het ligt tussen 655 en 1.221 meter hoogte. In de zomermaanden is het gebied voor wandelaars en mountainbiken.
Het gebied ligt op 15 minuten rijden van Fort William en deze berg grenst eigenlijk aan de Ben Nevis en dat is de hoogste berg van het Verenigd Koninkrijk. Bij aankomst blijkt de gondelrit naar boven ( 630 meter ) best wel prijzig, 20 pond, seniorprijs durven ze erbij te vermelden. Maar goed naar boven lopen wordt een beetje te gek … En juist met dit prachtige zomerweer had ik eenmaal boven fantastisch mooie vergezichten.
Aan de gondels zijn haken bevestigd waaraan mountainbikes opgehangen kunnen worden voor de rit naar boven.
Boven op de berg maak ik vervolgens twee korte wandeltochten naar twee uitkijkpunten. Het is door het warme weer wat heiig maar even zo goed blijft het uitzicht bijzonder fraai. Achter mij diep in het dal zie je Fort William liggen.
Laat in de middag zak ik met de gondelbaan weer terug naar het dal waar mijn auto geparkeerd staat. Opnieuw een fantastische dag en een waardige afsluiting van mijn wandelvakantie in Schotland.
Voor de laatste maal maak ik in de omgeving van het logeeradres in Ballachulish nog een paar prachtige foto’s.
Achterin het Loch (meer ) rijzen de hoge bergen van het Glencoe dal op. Hier zal ik morgen doorheen rijden om in Newcastle te geraken waar de veerboot weer wacht.
Donderdag 15 juni, na een vroeg ontbijt op weg naar Newcastle. De wandelvakantie zit erop. 08.00 rijd ik weg bij het logeeradres in Ballachulish. Vroeg vertrek omdat ik ongeveer 430 km moet rijden om op tijd bij de nachtboot van DFDS in Newcastle aan te komen. Ook nu nog beloofd het een prachtige rit te worden onder andere door het dal van Glencoe. En dat dal ken ik ook maar al te goed omdat de wandelroute van de West Highland Way er doorheen loopt. Dus als de reistijd het toelaat wil ik ook nog even op sommige plekjes even stoppen om wat mooie foto’s te maken. Rijdend door het dal moet ik glimlachen omdat ik zoveel ‘herkenbare plekjes’ passeer waar ik dus in 2019 langs en overheen ben gelopen. Bij Kings House stop ik zo wie zo even. Het krioelt er van de wandelaars die met de West Highland Way bezig zijn.
In Tyndrum stop ik bij het benzinestation midden in het dorpje. Recht tegen over staat de Tyndrum Inn, een groot pup-restaurant waar veel wandelaars rusten tijdens hun West Highland tocht. Brandstof punten zijn best wel schaars in de Hooglanden dus door op tijd tanken doe ik er slim aan om hier even te tanken. Even later passeer ik hoofdschuddend ook het plekje langs de weg waar Hanneke in 2019 door haar enkel ging en door die blessure genoodzaakt werd om te stoppen tijdens die West Highland Way, zo’n plek vergeet je natuurlijk nooit.
Ik was vroeg in de middag op tijd in de ferry haven van DFDS in Newcastle en onder fantastisch mooie weersomstandigheden ging de tocht om 18.00 uur terug naar Nederland.
Vrijdag 16 juni om 10.00 uur bereikte de Princess Seaways IJmuiden en kwam het Schotland avontuur van 2023 ten einde. Nog een grote verrassing was het feit dat zoon Robin op de kade bleek te staan om ‘welkom thuis’ te wensen ! Prachtig, want ik stond immers op het dek bij het aanmeren en net op het moment dat ik dacht … ‘wat lijkt die gozer’ op mijn Robin werd er uitbundig terug gezwaaid !! Prachtig toch.
Eind goed al goed, ik kan weer terug kijken op een fantastische wandelvakantie in mijn ‘Bonny Schotland’ ! Meer dan 1.600 km door de fraaie Schotse Hooglanden getoerd. Een belevenis die ik iedereen kan aanraden. Ongelofelijke mazzel deze reis met het weer welke ik in Schotland aantrof. Meer dan 15 dagen een hogedrukgebied welke ‘stabiel’ boven Schotland bleef liggen. En juist op het moment dat ik daar mijn wandelvakantie mocht vieren !! En wie weet wat de toekomst nog brengen gaat …. misschien nog wel voor een vierde keer naar mijn favorieten vakantieland Schotland. Uiteraard in goede gezondheid en wie dat weet mag het zeggen …. !!
